Sposób powiadomienia właściciela nieruchomości o niewłaściwym segregowaniu odpadów

   Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 28 lutego 2025 r. (III FSK 1174/24) wskazał, że bez prawidłowego powiadomienia o niewłaściwym segregowaniu odpadów nie można nałożyć z tego powodu kary. Nie spełniają wymogu prawidłowego powiadomienia naklejki na pojemnikach na odpady.

    NSA wyjaśnił, że przepisy ustawy z dnia 13 września 1996 roku  o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tj. Dz.U. z 2024 r., poz. 399, dalej u.c.p.g.) nie określają formy powiadomienia organu i właściciela nieruchomości przez podmiot odbierający odpady o niedopełnieniu obowiązku selektywnej zbiórki odpadów. Wobec tego obowiązuje określona w art. 126 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku – Ordynacja podatkowa (tj. Dz.U. z 2025 r., poz. 111)  zasada pisemności. Forma powiadomienia w postaci naklejki jest wadliwa i to nie tylko przez wzgląd na zasadę określoną w art. 126 Ordynacji podatkowej.  Przede wszystkim nie zawiera ona informacji, które powinny być zamieszczone w powiadomieniu.

   Zgodnie z art. 6ka ust. 1 u.c.p.g. w przypadku niedopełnienia przez właściciela nieruchomości obowiązku selektywnego zbierania odpadów komunalnych, podmiot odbierający odpady komunalne przyjmuje je jako niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne i powiadamia o tym wójta, burmistrza lub prezydenta miasta oraz właściciela nieruchomości. Wójt, burmistrz lub prezydent miasta na podstawie powiadomienia, o którym mowa powyżej, wszczyna postępowanie w sprawie określenia wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Wójt, burmistrz lub prezydent miasta określa, w drodze decyzji, wysokość opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi za miesiąc lub miesiące, a w przypadku nieruchomości, o których mowa w art. 6j ust. 3b (chodzi o domki letniskowe i działki rekreacyjne), za rok, w których nie dopełniono obowiązku selektywnego zbierania odpadów komunalnych, stosując wysokość stawki opłaty podwyższonej, o której mowa w art. 6k ust. 3.

   Obowiązek powiadomienia właściciela nieruchomości został wprowadzony ustawą z dnia 19 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2019 r. poz. 1579 z późn. zm.). W uprzednio obowiązującym stanie prawnym podmiot odbierający odpady powiadamiał jedynie wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Zmianę tę należy uznać za doniosłą, gdyż jako to przyjęto w orzecznictwie, powiadomienie właściciela nieruchomości pełni funkcję informacyjno-prewencyjną. Właściciel nieruchomości otrzymuje informację o stwierdzeniu nieprawidłowej segregacji odpadów i odbiorze tych odpadów jako zmieszanych, dzięki czemu ma możliwość podjęcia działań mających na celu wyeliminowanie w przyszłości ewentualnych uchybień w tym zakresie i zapobieżeniu ponoszenia większych opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Mając na uwadze tę funkcję powiadomienia za trafne należy uznać prezentowane w orzecznictwie stanowisko, iż powiadomienie właściciela powinno nastąpić niezwłocznie po stwierdzeniu faktu niedopełnienia przez właściciela nieruchomości obowiązku selektywnego zbierania odpadów komunalnych i przyjęciu ich jako niesegregowanych.

  W praktyce niektóre firmy odbierające odpady komunalne dokonują takiego powiadomienia w stosunku do właściciela nieruchomości za pośrednictwem naklejek. Ich zdaniem skoro obowiązujące przepisy nie określają formy i terminu powiadomienia przez podmiot odbierający odpady organu i właściciela nieruchomości o niedopełnieniu obowiązku selektywnej zbiórki odpadów, to brak jest podstaw do twierdzenia, że naklejki informacyjne nie spełniają obowiązku, o którym mowa w art. 6 ka ust. 1 ustawy.

   Taka praktyka została jednak zakwestionowana przez sądy administracyjne (por. wyrok z 30 października 2024 r., sygn. akt. III FSK 492/24, czy też z dnia 28 lutego 2025 roku (III FSK 1174/23). Zdaniem NSA, naklejka nie spełnia określonego w art. 6ka ust. 1 wymogu powiadomienia właściciela nieruchomości. Zdaniem NSA przepisy u.c.p.g. nie określają formy powiadomienia organu i właściciela nieruchomości przez podmiot odbierający odpady o niedopełnieniu obowiązku selektywnej zbiórki odpadów.

   Zdaniem sądów, stosujący tę formę powiadomienia, nie bierze pod uwagę, że właściciel nieruchomości nie ma obowiązku dokonywania codziennego przeglądu miejsc gromadzenia odpadów, a także i to, że naklejka nie daje gwarancji, iż pochodzi od podmiotu uprawnionego, albo że może być usunięta zanim właściciel ją dostrzeże. Naklejka może stanowić sygnał o nieprawidłowościach, ale nie spełnia ona określonego w art. 6ka ust. 1 u.c.p.g. wymogu powiadomienia właściciela nieruchomości.

   W związku z tym, w sytuacjach w których brak jest prawidłowego powiadomienia właściciela nieruchomości istnieją podstawy do uchylenia decyzji o nałożeniu opłaty z zastosowaniem podwyższonej stawki.

                                                                                              radca prawny, dr Bartosz Draniewicz