BLOG
Zakrętki i wieczka
W dniu 1 lipca 2024 roku zacznie obowiązywać wymóg, aby zakrętki i wieczka były przymocowane do butelek z tworzyw sztucznych. Zgodnie z art. 14b ustawy z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi[1] wprowadzający produkty w jednorazowych opakowaniach na napoje będących pojemnikami z tworzyw sztucznych o pojemności do trzech litrów może wprowadzać do obrotu napoje w tych pojemnikach, jeżeli zakrętki i wieczka tych pojemników wykonane z tworzyw sztucznych pozostają przymocowane do nich podczas etapu zamierzonego użytkowania napoju. Należy wskazać, że zgodnie z art. 21a ust. 6 tej ustawy do masy zebranych selektywnie odpadów opakowaniowych powstałych z butelek jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych na napoje o pojemności do trzech litrów, wlicza się masę ich zakrętek i wieczek.
W praktyce mogą pojawić się wątpliwości odnośnie do wykładni pojęć „zakrętka” i „wieczko”. „Wskazówki” do prawidłowego zrozumienia pojęć „zakrętka” i „wieczko”, które są zaczerpnięte z dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/904 z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko[2],[3], są zawarte w wytycznych Komisji z dnia 31 maja 2021 r. dotyczących produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych na podstawie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/904 w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko[4] (dalej: „Wytyczne”). W punkcie 4.4.2. Wytycznych zatytułowanym „Zakrętki, wieczka i pokrywki” wyjaśniono, że: „W dyrektywie odniesiono się do zakrętek i wieczek jako zamknięć pojemników i butelek na napoje, a w przypadku kubków na napoje w dyrektywie jest mowa o wieczkach i pokrywkach. Zakrętki, wieczka i pokrywki zamykają pojemniki na napoje, a ich celem jest zatrzymanie ich zawartości w środku. Stosuje się je w połączeniu z pojemnikami, butelkami i kubkami na napoje, aby znajdujący się w nich płynny produkt nie wylał się, i aby można go było transportować. W dyrektywie nie zawarto jasnej definicji, nie istnieje ona również w żadnych obowiązujących przepisach UE czy standardach technicznych. W celu ich zdefiniowania można jednak wykorzystać następujące wskazówki:
— zakrętki: zamknięcia, które zakłada się na pojemniki lub butelki na napoje, aby np. zapobiec wyciekaniu znajdującego się w nich płynu (również po np. usunięciu wieczka), oraz aby umożliwić bezpieczny transport tych produktów. Zakrętki są obecnie zazwyczaj gwintowane lub zawiasowe, zatrzaskiwane. Zakrętki gwintowane mogą być płaskie, co stanowi ich najpowszechniejszą formę, lub stanowić podstawę dla np. korka do picia zwanego zakrętką sportową. Zakrętki sportowe dzielą się natomiast na zamknięcia wyciągane i zatrzaskiwane, które ze swojej natury są zaprojektowane tak, aby pozostać przytwierdzone do pojemnika na napoje. Taki rodzaj zakrętki często ma zabezpieczenie ujawniające próby otwarcia,
— wieczka: wykonane z tworzywa sztucznego lub wielomateriałowe zawierające powłoki z tworzywa sztucznego, zamykające pojemniki, butelki i kubki na napoje. Można je ściągnąć lub zerwać. Gdy konsument usunie takie wieczko przy pierwszym otwarciu produktu, nie może już go nałożyć z powrotem. Wieczkami mogą również być niektóre zamknięcia o większej średnicy lub innym kształcie niż okrągły (…)”.
radca prawny, dr Bartosz Draniewicz
[1] Tj. Dz.U. z 2023 r., poz. 1658.
[2] Dz. Urz. UE L 155 z 12.06.2019, s. 1.
[3] Transpozycja pozostałych postanowień tej dyrektywy została omówiona w następujących artykułach B.Draniewicza: Transpozycja „Dyrektywy Plastikowej” do prawa polskiego cześć I. Odpady i Środowisko 4/2023, s. 59-67. Transpozycja „Dyrektywy Plastikowej” do prawa polskiego cześć II. Odpady i Środowisko 5/2023, s. 79-87.Transpozycja „Dyrektywy Plastikowej” do prawa polskiego cześć III. Odpady i Środowisko 6/2023, s. 70-77.
[4] Dz. Urz. UE C 216 z 7.06.2021, s. 1.